ทำไมสมาร์ซิตี้ประเทศไทย ไม่ถึงฝั่งฝัน

 


ถอดบทเรียน: ทำไมสมาร์ทซิตี้ไทยยังไม่ถึงฝั่งฝัน


ดร.กฤษฎา แก้ววัดปริง ที่ปรึกษา/นักวิชาการ/ผู้เชี่ยวชาญด้านเทคโนโลยีและสมาร์ทซิตี้ วิเคราะห์ว่า


"หลายปีที่ผ่านมา ประเทศไทยทุ่มงบประมาณมหาศาลในการพัฒนาเมืองอัจฉริยะ แต่หลายโครงการกลับไม่ประสบความสำเร็จเท่าที่ควร จากการวิเคราะห์พบปัจจัยสำคัญที่เป็นอุปสรรค ดังนี้


1. การขาดวิสัยทัศน์ระยะยาวและความต่อเนื่อง

โครงการสมาร์ทซิตี้ในไทยมักผูกติดกับตัวบุคคลหรือผู้บริหาร เมื่อมีการเปลี่ยนแปลงผู้นำ นโยบายก็เปลี่ยน ทำให้การพัฒนาขาดความต่อเนื่อง บางโครงการถูกทิ้งร้างกลางคัน เพราะผู้บริหารชุดใหม่มีวิสัยทัศน์ที่แตกต่าง


2. เน้นโครงสร้างพื้นฐานแต่ขาดการพัฒนาคน

หลายเมืองทุ่มงบประมาณไปกับการสร้างโครงสร้างพื้นฐานที่ทันสมัย แต่ละเลยการพัฒนาทักษะดิจิทัลให้กับประชาชนและบุคลากร ทำให้การใช้งานระบบไม่มีประสิทธิภาพ และบางครั้งถูกต่อต้านจากผู้ใช้งาน


3. การแยกส่วนการทำงานระหว่างหน่วยงาน

ปัญหาการทำงานแบบ "ต่างคนต่างทำ" ระหว่างหน่วยงานภาครัฐ ทำให้เกิดความซ้ำซ้อนของโครงการ ข้อมูลไม่เชื่อมโยงกัน และสิ้นเปลืองงบประมาณโดยไม่จำเป็น


4. เลือกเทคโนโลยีที่ไม่เหมาะสมกับบริบท

หลายเมืองเลือกใช้เทคโนโลยีราคาแพงที่เกินความจำเป็น หรือไม่เหมาะกับบริบทของพื้นที่ เพียงเพราะต้องการความทันสมัย โดยไม่ได้คำนึงถึงความยั่งยืนในระยะยาว


5. ขาดการมีส่วนร่วมของประชาชน

การพัฒนาสมาร์ทซิตี้มักเป็นนโยบาย "บนลงล่าง" โดยไม่ได้รับฟังความต้องการที่แท้จริงของประชาชน ทำให้โซลูชั่นที่พัฒนาขึ้นไม่ตอบโจทย์การใช้งานจริง


6. การบริหารจัดการงบประมาณไม่มีประสิทธิภาพ

งบประมาณจำนวนมากถูกใช้ไปกับการจัดซื้อระบบราคาแพง แต่ขาดการวางแผนค่าใช้จ่ายในการบำรุงรักษาระยะยาว ทำให้หลายระบบต้องหยุดชะงักเมื่อเกิดปัญหา" ดร.กฤษฎากล่าว


ด้านแนวทางแก้ไข ดร.กฤษฎา เสนอว่า

1. กำหนดแผนพัฒนาระยะยาวที่ไม่ผูกติดกับตัวบุคคล

2. เน้นการพัฒนาทักษะควบคู่กับโครงสร้างพื้นฐาน

3. สร้างกลไกการทำงานร่วมกันระหว่างหน่วยงาน

4. เลือกเทคโนโลยีที่เหมาะสมกับบริบทและงบประมาณ

5. ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชนตั้งแต่เริ่มต้น

6. วางแผนงบประมาณครอบคลุมการดูแลระยะยาว


"การพัฒนาสมาร์ทซิตี้ให้ประสบความสำเร็จ ต้องเริ่มจากการวางรากฐานที่มั่นคง ทั้งด้านนโยบาย บุคลากร และการมีส่วนร่วมของประชาชน ไม่ใช่เพียงการนำเทคโนโลยีทันสมัยมาใช้ หากแก้ไขปัญหาพื้นฐานเหล่านี้ได้ สมาร์ทซิตี้ไทยก็มีโอกาสประสบความสำเร็จอย่างยั่งยืน" ดร.กฤษฎา กล่าวทิ้งท้าย